WHO ने “या” ४ कफ सिरपना घातक का म्हटले? भारतासह अनेक देशांमध्ये विक्री सुरु

दै. बातमीदार । ०६ ऑक्टोबर २०२२ । जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) भारतात बनवलेल्या चार कोल्ड-कोल्ड सिरपबाबत अलर्ट जारी केला आहे. द गॅम्बियामध्ये डझनभर मुलांचा मृत्यू आणि किडनीशी संबंधित समस्यांनंतर हा अलर्ट जारी करण्यात आला आहे. डब्ल्यूएचओच्या मते, प्रयोगशाळेच्या विश्लेषणात या चार कफ सिरपमध्ये डायथिलीन ग्लायकॉल आणि इथिलीन ग्लायकॉलचे प्रमाण जास्त असल्याचे आढळून आले आहे.

ज्या चार कफ सिरपबद्दल WHO ने अलर्ट जारी केला आहे ते मेडेन फार्मास्युटिकल्स ऑफ इंडियाने बनवले आहेत. WHO ने Promethazine Oral Solution, Kofexmalin Baby Cough Syrup, Makoff Baby Cough Syrup आणि Magrip N Cold Syrup हे धोकादायक असल्याचे वर्णन केले आहे.

डब्ल्यूएचओचे म्हणणे आहे की हे सर्दी-खोकला सिरप आतापर्यंत गॅम्बियामध्ये सापडले आहेत, परंतु ते अनौपचारिक बाजारपेठेद्वारे इतर देशांमध्ये पोहोचण्याची शक्यता आहे. WHO ने या कफ सिरपची विक्री तात्काळ थांबवण्याचा सल्ला दिला आहे. यानंतर भारतातील मेडेन फार्मास्युटिकल्सविरोधातही चौकशी सुरू झाली आहे.

आफ्रिकन देश गॅम्बियामधील वैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी जुलैमध्ये एक अलर्ट जारी केला जेव्हा तेथे डझनभर मुले मूत्रपिंडाच्या समस्येने आजारी पडत होती. काही मुलांचा मृत्यूही झाला होता. आतापर्यंत तेथे ६६ मुलांचा मृत्यू झाला आहे.

हाच प्रकार या मृत्यूंमध्ये उघड झाला. आणि ही सर्व मुले ५ वर्षांपेक्षा कमी वयाची होती आणि कफ सिरप घेतल्यावर ३ ते ५ दिवसांनी आजारी पडत होती.

वृत्तसंस्थेनुसार, द गॅम्बियाच्या आरोग्य सेवेचे संचालक मुस्तफा बिताये यांनी सांगितले की, अशीच समस्या इतर काही कफ सिरपमध्ये होत आहे, परंतु प्रयोगशाळेतील विश्लेषण अहवाल येणे बाकी आहे.

त्यांनी सांगितले की अलिकडच्या आठवड्यात मृत्यूची संख्या कमी झाली आहे आणि मेडेन फार्मास्युटिकलच्या उत्पादनांवर बंदी घालण्यात आली आहे. मात्र आताही त्यांची खासगी रुग्णालये आणि दवाखान्यात विक्री होत आहे.

WHO ने बंदी का घातली?
या चार कफ सिरपमध्ये डायथिलीन ग्लायकॉल आणि इथिलीन ग्लायकॉलचे प्रमाण जास्त असल्याचे डब्ल्यूएचओने प्रसिद्धीपत्रक जारी केले आहे. डायथिलीन ग्लायकोल आणि इथिलीन ग्लायकोल हे मानवांसाठी विषारी आहेत आणि ते प्राणघातक ठरू शकतात. यामुळे ओटीपोटात दुखणे, उलट्या होणे, अतिसार, लघवी करण्यास त्रास होणे, मानसिक स्थिती बदलणे आणि मूत्रपिंडाला गंभीर दुखापत होऊ शकते, ज्यामुळे मृत्यू देखील होऊ शकतो.

डब्ल्यूएचओने म्हटले आहे की भारताचे नियामक प्राधिकरण त्याचे विश्लेषण करेपर्यंत हे चार खोकला सिरप असुरक्षित मानले जावे. डब्ल्यूएचओने त्यांची विक्री थांबवण्यास सांगितले आहे. त्याचबरोबर हे लहान मुलांसाठी धोकादायक असून त्यांचा मृत्यूही होऊ शकतो, असेही सांगण्यात आले आहे.

भारत काय करतोय?
WHO च्या इशाऱ्यानंतर सेंट्रल ड्रग्ज स्टँडर्ड कंट्रोल ऑर्गनायझेशन (CDSCO) ने मेडेन फार्मास्युटिकल विरोधात चौकशी सुरू केली आहे. वृत्तसंस्थेने सूत्रांच्या हवाल्याने म्हटले आहे की, डब्ल्यूएचओने २९ सप्टेंबर रोजीच सीडीएससीओला माहिती दिली होती.

वृत्तसंस्थेनुसार, WHO कडून मिळालेल्या माहितीच्या आधारे सीडीएससीओने तपास सुरू केला आहे. प्राथमिक तपासणीत असे दिसून आले आहे की मेडेन फार्मास्युटिकलने आतापर्यंत फक्त हे कप सिरप द गॅम्बियाला निर्यात केले होते.

कंपनीचे खाते काय आहे?

मेडेन फार्मास्युटिकल कंपनी, ज्यांचे चार कफ सिरप WHO ने धोकादायक असल्याचे वर्णन केले आहे, ती हरियाणाची आहे. कंपनीच्या वेबसाइटवर उपलब्ध माहितीनुसार, ही कंपनी १९९० मध्ये सुरू झाली होती.

हरियाणामध्ये त्याचे तीन उत्पादन कारखाने आहेत. तर, त्याचे कॉर्पोरेट कार्यालय दिल्लीतील पितामपुरा येथील नेताजी सुभाष पॅलेस येथे आहे.

ही कंपनी गोळ्या, कॅप्सूल, लिक्विड सिरप, लिक्विड इंजेक्शन, इंजेक्शनसाठी पावडर, क्रीम, जेल इत्यादी बनवते. कंपनी दर महिन्याला १० कोटी गोळ्या आणि २२ लाख लिटर सिरपचे उत्पादन करते.

एका वेबसाइटनुसार, भारतात उत्पादनांची विक्री करण्याव्यतिरिक्त, कंपनी आशिया, आफ्रिका आणि लॅटिन अमेरिकेतील देशांमध्ये निर्यात करते.